BERLIN – Prve drvene elise za vјetroturbine na sviјetu postavljene su u Nјemačkoj, nedaleko od mјesta Kassel.
Drvene lopatice za vјetroparkove predstavljaju pokušaj da se riјeši problem otpada koji nastaje kada istekne rok upotrebe opremi koja čini jedan vetropark.
Jedan od takvih koraka bilo je i instaliranje najvišeg drvenog stuba za vјetroturbine u Švedskoj početkom godine.
Proizvođač drvenih elisa je nјemačka firma Voodin Blade Technology. Oni tvrde da proizvodnja drvenih lopatica smanjuje emisije CO2 78% i troškove 20% u poređenju sa tradicionalnim tehnologijama.
Elise su proizvedene od laminiranih drvenih ploča od furnira, za koje ova firma navodi da su održiviji materijal od onih koje se sada koriste i omogućavaju lakšu reciklažu lopatica koje su povučene iz upotrebe.
Inače, elise su najveći izazov za recikliranje u industriji vјetra, i vrlo često se odlažu tako što se zakopavaju na deponijama. Prave se od kompozitnih materijala i teško ih je rastaviti na komponente. Sastoje se od plastične matrice i kombinacije vlakana, obično staklenih ili ugljeničnih, koje ojačavaju odnosno armiraju strukturu.
Kao najveći svetski proizvođač opreme za korišćenje energije vetra Kina je krajem januara predložila standarde koji daju prioritet recikliranju i ponovnoj upotrebi vјetroturbina uz zabranu odlaganja na deponije i spaljivanja.
U standardima se stavlja naglasak na recikliranje kompozitnih materijala iz elisa.
Drvene elise dužine 19,3 metara, inače potpuno biorazgradive, montirane su na postojeću vetroturbinu u mestu Breuna u Nemačkoj. Fimra Voodin, takođe, pravi i nove prototipove uključujući elise dužine 60 i 80 metara.
Elise su, kako se navodi, napravljene korišćenjem CNC mašina za glodanje.
Mogućnost povećanja stepena automatizacije u konstrukciji ovih lopatica smanjuje potrebu za radnom snagom, što rezultira nižim troškovima rada i omogućava proizvodnju bliže vetroelektranama u okviru kojih će biti instalirane, a onda i smanjuje troškove transporta i emisija.
Voodin tvrdi i da su njene elise izdržljivije od trenutno postojećih sa kompozitnim materijalima, i sposobne da prežive čak i u najtežim uslovima rada vјetroparkova na kopnu.
“Prema svim našim testovima, elise su izdržljivije od postojećih lopatica od fiberglasa, jer pokazuju manje karakteristika zamora i dokazano odlično podnose sve vrste vremenskih uslova na kopnu”, izjavio je Horhe Kastiljo, suosnivač firme.
Inače, organizacija WindEurope je 2021. godine pozvala Evropsku Uniju da zabrani odlaganje elisa na deponije. U međuvremenu, nekoliko kompanija je razvilo metode za recikliranje lopatica, a graditelji vetroturbina su počeli da ih proizvode od materijala iz kojih je lakše izdvojiti sirovine.
(Vijest preuzeta sa sajta : www.capital.ba.)
